Dit artikel is geschreven door Jean-Paul Taffijn en is op 4 november verschenen op Noordblog. Het artikel is tevens verschenen in Dagblad van het Noorden op 14 november.
CSI is het, maar dan in het echt. Uitzoeken, onderzoeken, graven, meten en checken. Forensicon doet het voor advocaten, verzekeringsmaatschappijen, banken en overige partijen die op zoek zijn naar de waarheid.
6 Oktober, rechtbank Breda. De 70-jarige voormalig drugsbaron Kobus Lorsé zou voorgeleid worden voor verdenking van de moord op zijn ex-schoonzoon. Geen twijfel mogelijk volgens Justitie. Zijn DNA zit op een vuurwapen waarvan kogels in de schoonzoon terechtkwamen.
Mis. Lorsé wordt nog vóór de rechtszaak op vrije voeten gesteld, wegens gebrek aan bewijs. Forensicon uit Leeuwarden heeft onjuistheden opgemerkt in de bewijsvoering, die het verschil maken tussen 20 jaar achter de tralies en vrijheid. Het maakt het particuliere forensisch onderzoeksbureau er niet populairder op bij het Openbaar Ministerie. Maar daar is het Marco Bosmans ook niet om te doen. “Wij zijn geen concurrent van, maar een aanvulling op de werkzaamheden van politie en justitie”.
Eigenlijk werkt het bureau voor iedereen met een gerechtvaardigd belang, die niet rechtstreeks naar het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) kan. Dat werkt namelijk in opdracht van politie en justitie. Het hoogste doel van eigenaar van Forensicon en forensisch adviseur Marco Bosmans: de rechtspraak naar een hoger niveau tillen en forensisch onderzoek voor iedereen bereikbaar maken.
,,Het gaat hier om deugdelijke rechtspraak. Ons onderzoek heeft aangetoond dat het DNA van Lorsé wel op het vuurwapen zat, maar niet op de trekker. Door een verwisseling van sporennummers werd eerst andersom verondersteld. Dat de in het lichaam van de schoonzoon gevonden kogels uit het specifieke wapen afkomstig zijn, is volgens ons uitzoekwerk bovendien nog helemaal niet zeker.”
Forensicon dus. De advocaat van Lorsé is blij dat hij het bureau heeft ingehuurd. Bosmans vindt – ook uit principe – dat meer advocaten dat voorbeeld zouden moeten volgen. Het OM kan onderzoek laten doen bij het Nederlands Forensisch Instituut. De resultaten van dit onderzoek worden vervolgens verwoord in conclusies en standpunten van een officier van justitie. Advocaten en rechters lezen de conclusies van deze onderzoeken. Forensicon controleert, in opdracht van advocaten of rechters, dan het werk van politie en justitie. Het doet zelf onderzoek om te checken of conclusies wel kloppen.
,,Advocaten zijn in wezen alfa-mensen. Voor hen is typisch beta-onderzoek lastig te doorgronden. Maar de rapporten die zij van het OM ontvangen als bewijsmateriaal, zijn wel in beta-taal geschreven. Wij doen de vertaling en kijken of er gaten in de interpretatie van justitiële onderzoeken te schieten zijn. Bovendien vinden wij soms wezenlijke feiten die tot andere conclusies in een onderzoek leiden.”
En dat kan heel wat opleveren, zoals de Lorsé-zaak bewijst. In de zaak van de dubbele moord op het Hoendiep in Groningen heeft Forensicon ook nieuw licht geschenen, net als in de Altink Affaire, waar het ging om de authenticiteit van schilderijen. ,,Politie en justitie hebben na hun onderzoek vaak een verdachte. Tunnelvisie kan ontstaan door te zoeken naar bewijzen die naar die verdachte wijzen. Wij bezien alle bewijzen objectief, zonder een voorkeur te hebben voor een bepaalde theorie. Dat is een wezenlijk verschil. Ons werk tilt de rechtspraak naar een hoger niveau.”
Toch is het nog lastig de advocatuur van die toegevoegde waarde te overtuigen. ,,Advocaten hebben nooit met bureaus als het onze te maken gehad en hebben nog geen ervaring met de wisselwerking met een forensisch adviseur, of ze denken er simpelweg niet aan. Afgezien daarvan; wij zijn altijd op zoek naar de waarheid. Advocaten zijn daar niet per se in geïnteresseerd. Zij zijn er vooral om hun cliënten zo goed mogelijk te helpen. Uit onze onderzoeken kunnen echter ook, voor de cliënt van de advocaat, nadelige bevindingen worden geconcludeerd en gerapporteerd.”
Marco Bosmans (34) is van oorsprong een biotechnoloog met een specialisatie in genetica. Als een van de grondleggers van de zogeheten Forensisch Onderzoek-studie aan de Hogeschool VHL in Leeuwarden heeft hij zich sinds 2005 ontwikkeld tot forensisch generalist en adviseur. Hij is nu als docent, voor de master Forensica Criminologie en Rechtspleging, verbonden aan de Universiteit van Maastricht. Sinds vijf jaar is hij directeur-eigenaar van Forensicon.
Daar zitten idealen achter. ,,Hier en daar zit de Nederlandse rechtspraak raar in elkaar. Dankzij bedrijven als Forensicon is er nu echte gelijkheid van partijen in het strafrecht. Ook de verdediging kan nu volwaardig eigen onderzoek uitvoeren voorafgaand aan de zitting. Ook zijn er voldoende cold-cases en plankzaken waar wij wellicht in kunnen faciliteren; soms komen nieuwe feiten aan het licht die eerder onopgemerkt waren gebleven, maar wel een andere wending aan het onderzoek geven. Baat het niet dan schaadt het niet.”
Maar ook buiten het strafrecht is een grootte behoefte aan technisch bewijs, bijvoorbeeld in civiele zaken. ,,Buiten het strafrecht heeft het OM namelijk geen rol en wordt geen forensisch onderzoek door het NFI geleverd” Ook advocaten, verzekeringsmaatschappijen en overige rechtspersonen kunnen nu onafhankelijk onderzoek laten uitvoeren en zich laten informeren en adviseren over de betekenis van de uitgevoerde onderzoeken en de verkregen resultaten.
Forensicon werkt met gecertificeerde partners en een netwerk van erkende experts op alle gebieden van forensisch onderzoek. Van DNA-specialisten tot ballistische experts, van handschriftkenners tot IT-onderzoekers. Banken en verzekeraars weten het bureau in toenemende mate te vinden. Om fraude te vinden bijvoorbeeld. En zelfs particulieren komen langs. ,,Ik had laatst een vrouw die haar vriend ervan verdacht haar bedwelmd te hebben. Uit een haaranalyse bleek klip en klaar dat ze gelijk had. Ze kon meteen door naar het OM om aangifte te doen.”
Bosmans voorziet in een behoefte, weet hij. ,,Dit is wat de maatschappij wil. Gelijkheid voor alle partijen. Forensische kennis en onderzoeken voor iedereen bereikbaar en beschikbaar. Dat past ook helemaal in onze hedendaagse cultuur. Dus wie de waarheid wil kennen, kan altijd bij ons terecht.”
Samen naar de waarheid!
Cynthia
