Het opsporen en onderzoeken van strafbare feiten is een taak van de politieorganisatie. Particulier onderzoekers worden regelmatig ingezet wanneer hun opdrachtgever in een situatie is beland waar ze niet mee bij de politieorganisatie terecht kunnen of willen. Sommige mensen willen graag eerst zelf weten wat er aan de hand is voor ze besluiten om aangifte te doen.

In hoeverre kan (en mag) een particulier onderzoeksbureau onderzoek doen naar strafbare feiten?

Regelmatig hebben mensen het vermoeden dat er een strafbaar feit plaatsvindt, maar willen ze (nog) geen aangifte doen bij de politie of is er op het moment nog te weinig aanleiding voor de politieorganisatie om een onderzoek te starten.

Bijvoorbeeld wanneer diefstal binnen een bedrijf plaatsvindt. Of iemand mogelijk vergiftigd wordt. Of iemand vermoedt dat een naaste (hard)drugs gebruikt.

Na onderzoek kan blijken dat er wel degelijk sprake is van een strafbaar feit. Een particulier onderzoeker kan hier uitkomst bieden. Na afronding van het onderzoek kan de opdrachtgever beslissen of hij wel of geen aangifte wil doen bij de politie. Afhankelijk van de bevindingen van het onderzoek zal een opdrachtgever deze keuze maken.

Wettelijke plicht

In de wetgeving is één artikel opgenomen waarin staat aangegeven dat eenieder die kennis draagt van bepaalde misdrijven, verplicht is om aangifte te doen bij een opsporingsambtenaar. Voor de overige misdrijven en overtredingen geldt deze wettelijke verplichting niet.

In artikel 160 Wetboek van Strafvordering staat een verwijzing naar verschillende wetsartikelen opgenomen. Vertaalt heeft dit artikel betrekking op de volgende misdrijven:

• misdrijven tegen het leven gericht;
• ontvoering;
• verkrachting;
• gijzeling;
• misdrijven tegen de veiligheid van de staat; of
• misdrijven tegen de koninklijke waardigheid

Dit zijn zware misdrijven. Als een (potentiële) opdrachtgever zich meldt met informatie over één van bovenstaande feiten, zullen we als particulier onderzoeksbureau de opdrachtgever dan ook direct doorverwijzen naar de politieorganisatie.

Maar stel dat er al een politieonderzoek loopt of zelfs al is afgerond, en één van de betrokkenen is toch nog op zoek naar meer informatie of meer onderzoek, dan kan een particulier onderzoeksbureau vaak wel een rol spelen.

Zo kunnen bijvoorbeeld mensen die veroordeeld zijn voor een misdrijf zich melden en vragen of we nog eens naar het dossier willen kijken. En ook advocaten die een cliënt bijstaan in één van bovenstaande situaties, kunnen terecht bij een particulier instituut voor meer informatie en onderzoek. En ook slachtoffers of nabestaanden die na afronding van een politieonderzoek nog vragen overhebben, kunnen terecht bij een particulier onderzoeker.

Een particulier onderzoeker heeft niet dezelfde bevoegdheden als de politieorganisatie. Zo hebben particulier onderzoekers geen toegang tot de vingerafdrukkendatabank of DNA-databank. En kan een particulier onderzoeker ook geen goederen (voor onderzoek) in beslag nemen of iemand dwingen om mee te werken aan een onderzoek.

Zeker bij zaken waarin er wel een vermoeden bestaat, maar de aanwijzingen nog erg dun zijn, kan een particulier onderzoeker meer informatie verzamelen, waarmee de opdrachtgever zelf een keuze kan maken om wel of geen aangifte te doen.

De particulier rechercheur zal alleen deze keuze uit handen nemen als hij – volgens artikel 160 WvSv – verplicht is om zelf zijn bevindingen over te dragen aan een opsporingsambtenaar.

Samen naar de waarheid!
Cynthia