Sommige onderzoeken spreken voor zich. Een opdrachtgever benadert je met een directe, goed omschreven vraag in een afgebakende situatie. De aanpak is simpel en helder, de kaders zijn snel bepaald, het onderzoek is volgens een vast stramien uit te voeren en de resultaten kunnen helder en duidelijk worden gerapporteerd.
Bijvoorbeeld de vraag om de achtergrond van een potentiële nieuwe lover die via een datingsite is ontmoet, na te trekken. Of – meer forensisch gerelateerd – een opdrachtgever die aangeeft een handtekening op een contract nooit geplaatst te hebben. Het originele contract is beschikbaar voor onderzoek en de opdrachtgever is meer dan bereid om voldoende referentiemateriaal aan te leveren.
Bij deze helder omschreven aanvragen kan gemakkelijk advies worden gegeven over het uit te voeren onderzoek en kan de rapportage vaak al in korte tijd worden opgeleverd.
Lastiger wordt het als de situatie erg complex is en de vraagstelling lastig in een duidelijke zin te vatten.
Een situatie die al langere tijd speelt en/of waarin veel verschillende personen en partijen betrokken zijn. Soms zelfs waar al langere tijd onderzoek door verschillende onderzoekers wordt uitgevoerd, en de opdrachtgever toch bij jou aanklopt voor aanvullende onderzoeksmogelijkheden of gewoon hulp.
Een omvangrijk onderzoek is niet perse een complex onderzoek. Een onderzoek aan een wagenpark waarbij 500 bedrijfsauto’s worden gecontroleerd op de aanwezigheid van verdovende middelen is niet perse complex. Hetzelfde onderzoek kan immers 500 keer worden uitgevoerd.
Een onderzoek naar (omvangrijke) fraude met sociale uitkeringen (zoals pgb-geld of kinderopvangtoeslag) waarbij honderd gezinnen met kinderen en 25 verschillende (nep-)bedrijven, organisatiestructuren en bankrekeningen bij betrokken zijn, is wel complex.
Hoe hou je het overzicht in een dergelijk omvangrijk onderzoek? Hoe zorg je ervoor dat alle aspecten worden nagelopen en onderzocht, dat de regels en richtlijnen in acht genomen worden en dat de betrokkenen niet vroegtijdig op de hoogte zijn van het onderzoek zodat er tijd is om ‘op te ruimen’ of bewijsmateriaal te vernietigen?
Er zijn twee antwoorden:
- Stap voor stap
- Met hulp van anderen
Een ding tegelijk
Je hoeft niet letterlijk maar één aspect tegelijkertijd te onderzoeken, maar verdeel de situatie voor jezelf wel in aparte onderdelen. Dit zorgt ervoor dat je voor jezelf het overzicht bewaard en tegelijkertijd alle onderdelen apart van elkaar kunt bekijken. Natuurlijk is het belangrijk om ook de overige aspecten van de situatie in gedachte te houden en mee te nemen bij het interpreteren van de bevindingen van de onderzoeken aan het specifieke onderdeel. Die interpretatie komt echter pas later, in eerste instantie verzamel je (objectieve) losse bevindingen die je later kunt interpreteren en combineren met de onderzoeksresultaten die in andere onderdelen van het geheel worden verkregen.
Met hulp van anderen
Zeker bij een erg complexe situatie is het zeer belangrijk om hulp in te roepen van anderen.
Hulp vragen kan in verschillende vormen. Het kan heel prettig zijn om iemand te hebben die over je schouder meekijkt en in de gaten houdt of je alle aspecten van alle verschillende onderdelen meeneemt bij je afwegingen en interpretaties. Je kunt een collega bij het onderzoek betrekken, je kunt een team samenstellen van mensen met verschillende expertisegebieden en capaciteiten (soms kan een administratief medewerker in een onderzoek heel erg belangrijk en ontlastend werken en tegelijkertijd zorgen voor overzicht). Je kunt ook alleen advies inwinnen bij een persoon met verstand van zaken over een specifiek onderdeel van de situatie.
Iemand die je uitleg kan geven over de wijze waarop geldstromen voor zorg normaal gesproken van overheid, toeslagen, verzekeringsmaatschappijen, eigen bijdrage en andere bronnen komt en hoe dat vervolgens doorgestuurd wordt naar zorgverleners en andere rechthebbenden.
Samenwerking en een gestructureerde aanpak zijn onontbeerlijk bij onderzoek aan complexe zaken.
Een mooi voorbeeld van samenwerking in de aanpak van complexe onderzoeken is het vorige week opgerichte Institute For Financial Crime (IFFC). In één nieuw instituut zijn allerlei verschillende disciplines en partijen bij elkaar gebracht om de complexe structuren te onderzoeken in situaties zoals de libor-fraude, de woekerpolis-affaire en het corruptieschandaal van de FIFA.
Een dergelijk initiatief is niet alleen weggelegd en toegankelijk voor grote partijen zoals de FIOD en Deloitte, maar ook kleinere partijen kunnen hun ideeën voor de aanpak bij het IFFC aandragen en hulp vragen op het moment dat specifieke expertise in de aanpak van een complexe fraude benodigd is.
Zowel grote partijen als kleine ondernemers hebben partners nodig om hun doelen te bereiken. Samenwerking brengt iedereen naar de top.
Samen naar de waarheid!
Cynthia
P.S. Hoe pak jij complexe onderzoeken aan? Vermeld in het reactievak hieronder welke tips en trucs jij gebruikt om bij complexe zaken het onderzoek tot een goed einde te brengen.
