In Nederland raken veel mensen gewond bij incidenten waar geweld bij wordt gebruikt. Na een (gewelds)incident worden vaak letsels en medische klachten aangedragen om aan te tonen wat de gevolgen zijn (geweest) van het incident.
Tevens worden letsels vaak aangedragen om te laten zien dat er daadwerkelijk geweld heeft plaatsgevonden.

Verklaringen omtrent letsels zijn echter subjectief van aard. Slachtoffers kunnen vertellen over de pijn die ze voelen en de ongemakken die ze wellicht ervaren, maar kunnen dit nooit ‘voelbaar’ maken voor een ander.
Met name de emoties die gepaard gaan met een geweldsincident, zorgen ervoor dat de verklaringen van de betrokkenen erg subjectief zijn.
Dit maakt dat de gevolgen van een incident moeilijk te controleren zijn voor bijvoorbeeld een rechter.

Wie is waarvoor verantwoordelijk?

Wanneer iemand wordt aangevallen, is de eerste natuurlijke, instinctieve reactie om zich te verdedigen. Men probeert de aanvaller letsel toe te brengen om hem zo te bewegen om zijn aanval te stoppen.
En dit resulteert in verwondingen bij beide partijen die betrokken waren bij het incident.

Vervolgens zal moeten worden aangetoond wie welk letsel heeft toegebracht aan de ander.

Na een (gewelds)incident zal moeten worden vastgesteld wat er is gebeurd (welke handelingen zijn uitgevoerd) en wie dat heeft gedaan (wie heeft welke handelingen uitgevoerd).

Pas wanneer deze vragen zijn beantwoord, kan worden vastgesteld welke persoon verantwoordelijk kan worden gehouden voor welke handeling.

Sporen die verdwijnen

Letsels bij levende patiënten verdwijnen na verloop van tijd. De verwondingen genezen en hiermee verdwijnen de sporen, die laten zien wat zich heeft voorgedaan tijdens het incident.
Meestal is het letsel geheel genezen op het moment dat het slachtoffer voor de rechter verschijnt.

Middels foto’s en een verklaring van een (huis)arts kan soms nog worden aangetoond wat de aard van het letsel direct na het incident betrof.

Met behulp van deze foto’s kan worden aangetoond dát de blauwe plek op het lichaam aanwezig was en tevens op welke datum de foto is gemaakt (mocht daar nog twijfel over bestaan, dan kan digitaal onderzoek zekerheid bieden).

Bij verwondingen waar geen interventie door een arts noodzakelijk is, zal de artsenverklaring vaak niet aanwezig zijn. Veel slachtoffers denken er niet direct aan om een verklaring van een arts te vragen na een incident waarbij blauwe plekken zijn opgelopen.
Regelmatig zullen slachtoffers wel foto’s maken of laten maken door familieleden of vrienden.

De foto’s tonen echter niet aan wat de oorzaak van het letsel is. De wijze van ontstaan van het letsel wordt alleen onderbouwd door de verklaring van het slachtoffer.

Inzet forensisch arts

Op deze momenten kan een forensisch arts uitkomst bieden. Met zijn kennis van het menselijk lichaam en de wijze waarop verwondingen ontstaan en genezen, kan een forensisch arts uitspraken doen over verwondingen en de oorzaak ervan.

Ook kan een forensisch arts wellicht een uitspraak doen over de tijdspanne die is verstreken tussen het ontstaan van het letsel en het maken van de fotografische afbeelding of over de kracht die is gebruikt om het letsel te doen laten ontstaan.

Beperkingen

Desalniettemin kan een arts geen volledig verslag geven van het incident op basis van alleen foto’s.

Als je een arts bezoekt, stelt hij veel vragen over wat je voelt en wil hij soms zelf even kijken of voelen om zijn diagnose te kunnen stellen.
Al deze informatie mist als een forensisch arts alleen de foto’s tot zijn beschikking heeft. Met zijn medische kennis kan een forensisch arts toch op basis van alleen foto’s uitspraken doen over de mogelijkheid dat een letsel is ontstaan op de wijze zoals beschreven door (één van) de partijen.

Een verklaring van een forensisch arts kan veel toegevoegde waarde hebben bij de ondersteuning van de wijze waarop letsels zijn ontstaan.
Forensisch artsen kunnen in nog meer situaties een belangrijke rol spelen. Volgende week deel twee van de dokter in het forensisch onderzoek.

Samen naar de waarheid!
Cynthia