Betrouwbaar particulier forensisch onderzoek
Goedemiddag, U spreekt met [dhr./mw. X].
Kunt u voor mij een rapport opmaken waarin staat er in mijn urine geen drugs is aangetroffen en ik dus geen drugs gebruikt heb?’
Of:
‘Afgelopen week heeft u voor ons een rapport opgesteld, zou u de resultaten in paragraaf 4.1 weg kunnen laten uit het rapport?’
Gelukkig komt het niet heel vaak voor, maar af en toe worden we op bovenstaande wijze benaderd.
Het antwoord is altijd direct: ‘Nee.’
Bovenstaande vragen geven aan wat er in het onderzoeksrapport als antwoord moet komen te staan. Voorafgaand aan een onderzoek kunnen wij nooit aangeven wat er in een onderzoeksrapport wordt vermeld. Het kan voorkomen dat een onderzoeksrapport vermeld dat er geen resultaten zijn gevonden of dat resultaten worden weergegeven die nadelig zijn voor de opdrachtgever.
Onafhankelijk forensisch onderzoek
Forensisch onderzoek is een verzamelnaam voor al het onderzoek dat kan bijdragen aan de rechtsvinding in een specifieke situatie. Rechters nemen beslissingen (die grote gevolgen hebben voor alle betrokkenen) gebaseerd op informatie die aangedragen wordt. In een strafrechtelijk traject krijgen zij dit van de politieorganisatie, via de officier van justitie, en in andere juridische trajecten, van de procespartijen, eventueel via de advocaten.
Het is belangrijk dat de informatie die in een onderzoeksrapport staat, objectief en juist is. Onderzoeksresultaten mogen niet worden gemanipuleerd in een bepaalde richting. De rechter (die een deskundigen rapport gebruikt omdat hij zelf geen onderzoeker is), moet ervan uit kunnen gaan dat de onderzoeksresultaten juist en volledig zijn, ongeacht van welke procespartij het onderzoek afkomstig is.
Forensisch onderzoek als bewijsmiddel is populair omdat de resultaten – onafhankelijk van de standpunten van de procespartijen of de persoon van de deskundige – niet liegen en altijd hetzelfde zullen zijn. Daar waar getuigenverklaringen gekleurd, verzonnen of door bijvoorbeeld verstreken tijd of wijzigingen in het geheugen kunnen zijn veranderd, zal een onderzoek steeds weer hetzelfde resultaat opleveren. Zie ook dit artikel.
Onderzoek en resultaten
In het particuliere werkveld moet forensisch onderzoek worden betaald door de persoon die het onderzoek aanvraagt. Wanneer de resultaten vervolgens nadelig zijn voor de opdrachtgever of niet het gewenste resultaat opleveren, zal de factuur toch voldaan moeten worden.
Men betaalt immers voor het uitvoeren van onderzoek en niet voor de verkregen resultaten.
Als een onderzoeker zich zou laten verleiden tot het doen van uitspraken of het toevoegen of weglaten van bepaalde onderzoeksresultaten ten behoeve van de opdrachtgever, is hij daarmee niet meer objectief. Zijn rapporten zijn immers afhankelijk van de wensen van de opdrachtgever. Wanneer de wederpartij een contra-expertise onderzoek aanvraagt of gerichte vragen stelt aan de onderzoeker, zal de manipulatie boven tafel komen. Dan is het uitgevoerde onderzoek helemaal niets meer waard en zal de onderzoeker, en ook de procespartij, onbetrouwbaar worden geacht.
Opdrachtgevers vragen een onderzoek aan als ze zeker weten dat het resultaat voor hun bevredigend zal zijn (‘ik heb nooit drugs gebruikt, dus test mijn hoofdhaar maar’). En soms als de uitkomst onzeker is (‘zijn er op deze kluis waar diefstal uit is gepleegd, vingerafdrukken van de dader te vinden?’).
Het onderzoek zal altijd zorgvuldig worden uitgevoerd, op een wijze waarbij een zo groot mogelijke kans bestaat dat de onderzoeksvraag wordt beantwoord. Het antwoord is echter afhankelijk van de resultaten die uit een onderzoek blijken, niet van de wensen of belangen van de opdrachtgever.
Samen naar de waarheid!
Cynthia
