Al eerder heb ik geschreven over het moment en de reden waarom opdrachtgevers bemerken dat er iets niet in de haak is.
Vermoedens van misstanden ontstaan pas wanneer een persoon iets opmerkt wat buiten de normale gang van zaken valt.
Stel dat ik vanavond naar huis rij en er staat een enorme file op de provinciale weg waar ik 20 km overheen rij. Dat is voor mij echt een afwijking van de normale situatie.
Maar als ik zeg dat ik in de file heb gestaan onderweg naar huis, zal een groot deel van Nederland dat niet vreemd vinden en misschien zelfs aangeven dat 20 km file en twintig minuten vertraging een positieve situatie is (ten opzichte van de normaal).
Pas als iets of iemand afwijkt van de normaal valt het ons op. En zolang ons niets opvalt, zullen we dus ook geen argwaan krijgen.
Als (extern) onderzoeker weten we echter niet wat normaal is in de situatie van de opdrachtgever. Een eerste taak kan dus zijn om daar achter te komen. Wat is de opdrachtgever opgevallen; wat is er anders dan anders, waardoor hij het vermoeden heeft dat er iets niet in de haak is?
De zaken die de opdrachtgever zijn opgevallen, en de kennis van wat normaal is in een situatie kan ook in de weg zitten.
De objectiviteit en ‘afstand’ die de onderzoeker vaak heeft ten opzichte van de situatie, kan een heel groot voordeel zijn.
Omdat de onderzoeker geen verwachtingspatroon heeft vallen alle zaken hem op, en kan hij objectief oordelen over wat hij ervaart.
Oordeel niet, maar onderzoek
Een valkuil hierbij is dat de onderzoeker uitgaat van zijn eigen ‘normaal’.
Wat de onderzoeker heeft gezien in soortgelijke situaties of wat hij zelf als ‘normaal gedrag’ ervaart.
Iemand die zenuwachtig is, heeft niet per se iets te verbergen. Er zijn honderden redenen om zenuwachtig te zijn. En misschien is het gedrag dat de onderzoeker als ‘zenuwachtig’ ervaart, helemaal geen zenuwachtig gedrag voor de persoon in kwestie.
De truc hierbij is het onderbouwen van de bevindingen en ervaringen. Waarom vindt de onderzoeker dat een geïnterviewde zich nerveus gedraagt? Welke handelingen, uitlatingen, etcetera leiden tot deze bevinding? En wat zegt de geïnterviewde er zelf van?
5 tips om signalen van misstanden te herkennen
Geef geen beoordeling van de situatie op basis van je eigen achtergrond en ervaringen, maar onderzoek wat er afwijkt van de normale gang van zaken en onderzoek wat daar de oorzaak van is. Misschien ontdek je inderdaad fraude, misschien is er wel een heel andere oorzaak.
- Blijf objectief. Vraag jezelf van iedere bevinding die je doet af, waarom je de bevinding beoordeelt zoals je dat doet. Komt dat door je eigen rugzakje? Door hoe jouw leven eruit ziet? Of is het een bijzonderheid (of juist niet) in de situatie die je onderzoekt?
- Overleg ook eens met een collega. Jouw collega heeft ook een ander kader waarbinnen hij voor zichzelf herkent wat normaal is en wat afwijkt.
- Overleg met je opdrachtgever en onderbouw waarom je bevindingen zijn zoals ze zijn. Als je opdrachtgever ervoor openstaat kan hij je helpen om te bepalen of een bevinding inderdaad een bijzonderheid is.
- Vertrouw op jezelf. Ondanks alle bovengenoemde tips; Jij bent de onderzoeker. En je weet prima om te bepalen wat een onderbouwing van een misstand is en wat niet. Vertrouw op je eigen kennis en ervaring.
Samen naar de waarheid!
Cynthia
[note note_color=”#cff0c4″] Wil jij zelf leren om nog meer signalen van fraude te herkennen?
Er zijn ook situaties waarin het erg lastig is om de normale gang van zaken in kaart te brengen en de bijzonderheden te herkennen. Wanneer alleen een dossier ter beschikking staat bijvoorbeeld, of wanneer het enige contact dat er is een ingediende claim bij een verzekeringsmaatschappij is.
Wil je leren hoe je in deze situaties alsnog kunt herkennen of er (mogelijk) sprake is van fraude? Kom dan op 16 en 17 november naar de tweedaagse cursus ‘Signaleren van fraude’. Klik hier voor meer informatie.
[/note]
