Na afloop van een forensisch onderzoek ontvangt de opdrachtgever een onderzoeksrapport. In dit rapport staat (o.a.) weergegeven welke materialen zijn onderzocht, welke vragen zijn beantwoordt, welke technieken zijn gebruikt, wat de resultaten van het onderzoek zijn en welke conclusie kan worden geformuleerd uit de verkregen onderzoeksresultaten.

Dat klinkt (en is) heel volledig. Maar als jij zo’n rapport ontvangt, wat moet je er dan mee?

Enkele weken geleden schreef ik al over de vervolgstappen die je kunt zetten met een forensisch onderzoeksrapport. Maar om een goede keuze voor het vervolg te maken zal je eerst volledig moeten begrijpen wat er in het onderzoeksrapport staat en wat de bevindingen betekenen.

Daarom in dit artikel drie stappen die je zou moeten zetten als je een forensisch onderzoeksrapport ontvangt.

  1. Controleer of je alles begrijpt wat in het rapport staat
  • Lees het gehele rapport (niet alleen de conclusie of samenvatting)

De informatie die in een onderzoeksrapport staat opgenomen draagt allemaal bij aan de totstandkoming van de conclusie. De conclusie en betekenis van deze conclusie in het overkoepelende onderzoek, zijn afhankelijk van verschillende factoren. Een conclusie is een weergave in woorden van de betekenis van onderzoeksresultaten. Niet van de betekenis van de resultaten in de achterliggende situatie. Pas wanneer je het gehele onderzoeksrapport hebt gelezen kun je de conclusie volledig begrijpen en op een juiste manier gebruiken. 

  • Zorg dat je het gehele rapport begrijpt.

Aansluitend bij bovenstaande, kun je pas volwaardig gebruik maken van de bevindingen als je volledig begrijpt hoe de resultaten tot stand zijn gekomen en hoe de onderzoeker tot zijn conclusie is gekomen. De exacte betekenis van de resultaten en conclusies in de overkoepelende situatie is afhankelijk van vele factoren, wellicht was de onderzoeker van enkele van deze factoren niet op de hoogte. Lees dus in het rapport waar de onderzoeker zijn conclusie op heeft gebaseerd en controleer of er andere relevante factoren zijn die mogelijk invloed hebben op de interpretatie van de conclusie.

Heel belangrijk is ook het weten wat de resultaten en conclusie niet betekenen. Als er onduidelijkheid is, vraag dan om nadere uitleg aan de onderzoeker.

  1. Ga na welk onderdeel (onderdelen) uit de overkoepelende situatie duidelijk is (zijn) geworden met de onderzoeksresultaten

Een forensisch onderzoek beantwoordt een specifieke vraag. Is deze vingerafdruk van mr. X? Is de brand ontstaan in de woonkamer of in de slaapkamer? Is deze handtekening authentiek of nagemaakt?

Het resultaat van één specifiek onderzoek geeft nooit een volledig antwoord over de achterliggende situatie. Met het uitvoeren van het onderzoek is een antwoord gegeven op een vraag over slechts één aspect van de situatie. Welk facet is dat? Wat betekent het resultaat voor de mogelijke scenario’s (hypothesen) op de overkoepelende affaire?

Zijn de resultaten of conclusie anders dan verwacht? Het kan gebeuren dat alle vooraf bedachte scenario’s niet meer mogelijk zijn met de verkregen onderzoeksresultaten. Ga dan terug naar alle bekende informatie en bekijk nieuwe hypothesen. Wat voor inzichten geven de verkregen resultaten? Welke vragen moeten nu worden beantwoordt om duidelijkheid en zekerheid te verkrijgen?

  1. Ga na welke vragen er nu nog open zijn om één hypothese volledig te kunnen onderbouwen

Bij het zoeken naar de waarheid van een gebeurtenis worden net zo lang hypothesen uitgesloten, totdat er maar één scenario overblijft. Met de onderzoeksresultaten die je hebt verkregen kun je een aantal mogelijkheden weer wegstrepen. Mogelijk kun je ook nieuwe hypothesen toevoegen (zie 2). De volgende stap is nu om te bepalen welke onduidelijkheden nog weggenomen moeten worden om één hypothese over te houden.

Welke onduidelijkheden zijn er nog? Op welke wijze kan zekerheid worden verkregen over deze facetten

 

Forensisch onderzoek is een middel om zekerheid te verkrijgen over facetten in een scenario. Soms zijn er meerdere onzekere facetten die allen onderzocht zullen moeten worden (met forensische technieken of op een andere manier). Soms ook kan één onderzoek duidelijkheid bieden.

Forensisch onderzoek is pas veel waard als het op de juiste manier wordt gebruikt. Wanneer een forensisch onderzoeksrapport wordt opgeleverd, begint het werk pas voor de opdrachtgever. Aarzel niet om hulp te vragen als er zaken in het rapport onduidelijk zijn. Als opdrachtgever heb je er recht op om geheel te begrijpen wat het geformuleerde antwoord op de door jouw gestelde vraag betekent.

Samen naar de waarheid!
Cynthia