Een overeenkomst aangaan met je stem
Een paar maanden geleden werd ik gebeld door mijn mobiele telecomprovider. Mijn abonnement verliep bijna en ze konden me al een mooie aanbieding doen. Na wat twijfel en vragen van mijn kant, beloofde de vriendelijke medewerker om me twee dagen later terug te bellen.
Twee dagen later werd ik wederom gebeld, ditmaal door een andere vriendelijke medewerker (die wel op de hoogte was van al mijn twijfels en vragen) met nog een iets mooiere aanbieding. Ik ging akkoord en vervolgens vroeg de medewerker of ik een aantal vragen wilde beantwoorden die zouden worden opgenomen. Na drie keer ‘ja’ zeggen van mijn kant was het geregeld. Ik had een nieuw abonnement afgesloten en kon mijn nieuwe mobiele telefoon binnen enkele dagen thuis verwachten.
Bij mijn nieuwe telefoon ontving ik tevens een overeenkomst en kleine lettertjes. En er is ook nog een bedenktijd van zeven werkdagen waarbinnen ik de overeenkomst nog kon terugdraaien.
Maar uiteindelijk heb ik een overeenkomst afgesloten op basis van alleen mijn stem.
Geen controle van identiteit, geen handtekening … Wat is dat nou waard, een telefonische ‘ja’??
Stemgeluid
Iedereen heeft een ander stemgeluid. We zijn allemaal in staat om tot bepaalde hoogte aan iemand zijn stem te herkennen wie het is. Maar stemmen kunnen ook veranderen. Denk aan de beroemde baard in de keel. Stemmen veranderen ook onder invloed van een verkoudheid, stress of door bewuste of onbewuste vervorming.
Toch kan een stem een identificerende waarde hebben.
Produceren van stemgeluid
Het produceren van geluid is geen aangeleerde vaardigheid. Het eerste wat we deden toen we uit de baarmoeder kwamen, was geluid produceren. Later hebben we geleerd de productie van geluid te structureren en er betekenisvolle geluiden van te produceren; spraak.
Het uiteindelijke geluid van een stem wordt bepaald door een complex geheel van factoren. Onder andere de wijze waarop de spieren worden gebruikt, en de fysieke kenmerken van de spreker (bijvoorbeeld de grootte van de keelholte en mondholte).
Slechts een gedeelte van deze factoren kunnen we zelf reguleren. Door middel van het aanpassen van de stand van de tong, lippen en de hoeveelheid ademsteun, kunnen we zelf onze stem veranderen.
Er zijn echter ook factoren die we niet kunnen aanpassen. En juist deze factoren maken stemgeluid interessant als identificatiemiddel.
Sprekeridentificatie
De factoren die we niet kunnen manipuleren bij de totstandkoming van stemgeluid, kunnen in kaart worden gebracht. Deze factoren hebben onder andere betrekking op het bereik van de stem (hoe ‘hoog’ en hoe ‘laag’ kan iemand geluid produceren). De metingen worden hierbij zo nauwkeurig uitgevoerd, dat resultaten worden bereikt die nimmer met het oor kunnen worden onderscheiden.
Wanneer van een persoon de niet-manipuleerbare kenmerken van stemgeluid worden vastgelegd, kunnen deze worden vergeleken met de niet-manipuleerbare kenmerken van een stemgeluid van onbekende (of betwiste) herkomst.
Hiermee kan dus worden vastgesteld of ik met mijn stem de telefonisch opgenomen ‘ja’ bij het afsluiten van de overeenkomst had kúnnen produceren.
Identificatie op basis van stemgeluid
Helaas werkt deze analyse nog niet andersom. Aan de hand van een onbekende stem kan niet worden vastgesteld of een bepaalde persoon ook daadwerkelijk de spreker is. Er is namelijk nergens vastgelegd hoeveel mensen spreken met exact dezelfde niet-manipuleerbare kenmerken als ik.
Dus wanneer mijn stemgeluid wel de bewuste ‘ja’ had kunnen produceren, kan nog steeds niet met zekerheid worden gesteld dat ik de spreker op de opname ben.
Identificatie op basis van stemgeluid kan dus nog niet als sluitend bewijsmiddel worden gebruikt.
De wetenschap staat niet stil. Wie weet kunnen we over een aantal jaren daadwerkelijk op basis van stemgeluid personen identificeren.
Samen naar de waarheid!
Cynthia
