Wanneer iemand het niet eens is met een uitspraak van een rechter, zijn er mogelijkheden om tegen de uitspraak in beroep te gaan. Een uitspraak van een rechter wordt onherroepelijk als er geen mogelijkheden meer zijn om in beroep te gaan tegen de uitspraak. Bijvoorbeeld omdat het hoger beroep en cassatie zijn afgedaan of omdat de termijnen voor het instellen van hoger beroep en cassatie zijn verlopen.
De enige mogelijkheid die dan nog bestaat om een rechter opnieuw naar de zaak te laten kijken, is via een herziening. Als een herzieningsverzoek gegrond wordt verklaard, wordt de zaak opnieuw gedaan. Een gerechtshof zal opnieuw de zaak behandelen en tot een uitspraak komen.
Herziening
Een herziening kan alleen plaatsvinden als er aan bepaalde voorwaarden is voldaan. Er moet sprake zijn van (minimaal één van) de volgende drie situaties:
- als twee veroordelingen niet naast elkaar kunnen bestaan
- als het Europees Hof voor de Rechten van de Mens heeft geoordeeld dat een mensenrecht is geschonden
- als er sprake is van een novum
In dit artikel ga ik alleen in op het novum.
Wat is een novum?
Artikel 457 WvSv (eerste lid onder c) beschrijft het als volgt:
‘Indien er sprake is van een gegeven dat bij het onderzoek op de terechtzitting aan de rechter niet bekend was en dat op zichzelf of in verband met de vroeger geleverde bewijzen met de uitspraak niet bestaanbaar schijnt, zodanig dat het ernstige vermoeden ontstaat dat indien dit gegeven bekend zou zijn geweest, het onderzoek van de zaak zou hebben geleid, hetzij tot een vrijspraak van de gewezen verdachte, hetzij tot een ontslag van alle rechtsvervolging, hetzij tot de niet-ontvankelijkverklaring van het openbaar ministerie, hetzij tot de toepassing van een minder zware strafbepaling.’
Een novum moet dus aan een aantal criteria voldoen.
- Het moet gaan om een gegeven dat eerder nog niet bij de rechter bekend was.
- Er moet sprake zijn van een vermoeden dat dit novum tot een andere uitspraak van de rechter zou hebben geleid, als het ten tijde van de behandeling wel bekend was bij de rechter.
Waar vind je een novum?
Een novum kan lastig te vinden zijn. Er wordt immers gezocht naar iets dat nog niet in het dossier aanwezig is.
Verschillende zaken kunnen dienen als novum. Een nieuwe getuigenverklaring, nieuw forensisch onderzoek of bijvoorbeeld een nieuw inzicht over reeds bekende (forensische) onderzoeksresultaten.
Een novum kan op allerlei plaatsen worden gevonden. Wellicht meld zich een getuige die informatie heeft die niet eerder is gedeeld. Of vind een wetenschappelijke ontdekking plaats die van invloed kan zijn op de (betekenis van) de aanwezige onderzoeksresultaten in het dossier.
Ook al wordt gezocht naar iets dat niet in het huidige dossier aanwezig is, toch kan het dossier vaak aanknopingspunten bieden voor het vinden van een novum.
Een zin die ergens staat, maar waar niet verder op wordt ingegaan. Een onderzoek waarvan de betekenis (met nieuwe inzichten) anders kan worden uitgelegd, een spoor dat (evt met nieuwe technieken) nader kan worden onderzocht of een gegeven dat wordt aangenomen terwijl er onvoldoende of geen onderbouwing aanwezig is.
Samen naar de waarheid!
Cynthia
