Overal waar we komen, laten we sporen achter. Sommigen van die sporen kunnen een heel eind ‘reizen’ zonder dat we daar zelf invloed op uitoefenen. Maar bij andere sporen kan dat ook niet. Er zijn sporen die alleen achter gelaten kunnen worden als de eigenaar oftewel donor van het spoor zelf het spoor heeft aangebracht en/of achtergelaten.
In een onderzoek is het van groot belang om de herkomst van sporen te reconstrueren.
De haren van een hond
Een vriendin van mij heeft een hond. Een heel leuk beest met lange blonde haren. En die haren komen overal… echt overal.
Het is inmiddels alweer twee weken geleden dat ik in aanraking ben geweest met die vriendin, en toch vond ik gisteren in mijn auto blonde, stugge haren, die onmiskenbaar afkomstig zijn van haar hond.
En ook aan de binnenkant van mijn jas heb ik een paar dagen geleden nog hondenharen gevonden.
De afgelopen weken heb ik die jas niet iedere dag gedragen, en dus zijn de haren ongestoord blijven plakken aan mijn jas.
Een gedegen sporenonderzoek in mijn woning of auto zal dus hondenharen opleveren. Daar is veel onderzoek naar te doen. We kunnen zover gaan dat met behulp van DNA onderzoek kan worden aangetoond dat de haren afkomstig zijn van de hond van mijn vriendin.
En wanneer er nu met mij iets gebeurt, zal aan mijn vriendin kunnen worden gevraagd hoe de haren van haar hond in mijn jas en/of auto terecht zijn gekomen.
Reizende sporen
Ook mensenharen kunnen ver reizen. Mensen verliezen iedere dag honderden haren. Jij verliest die haren, maar ook je partner, je vrienden, je collega’s, de dame die voor je in de rij staat bij de kassa van de supermarkt en de persoon die voor jou dat leuke truitje gepast heeft in de paskamer van de kledingwinkel…
Hetzelfde geldt voor DNA sporen. De wetenschappelijke mogelijkheden zorgen ervoor dat we al met minuscule hoeveelheden celmateriaal een DNA-profiel kunnen opstellen. Maar wat betekent dat profiel? Om de relevantie voor de te onderzoeken situatie te kunnen bekijken, moet goed worden teruggekeken naar de cellen waar het profiel uit opgemaakt is. Op welke manier zijn die cellen op de vindplaats terecht gekomen?
Een vingerafdruk is echter een afdruk – een soort stempel – van het patroon dat iemand op zijn vingers draagt. Dit profiel kan niet blijven plakken aan iemand zijn kleding, om vervolgens ergens anders weer achtergelaten te worden.
De aanwezigheid van een vingerafdruk op een ondergrond, betekent dus dat de eigenaar van de afdruk, zelf zijn vinger op de ondergrond heeft geplaatst. Hij heeft de ondergrond aangeraakt.
En dit is een belangrijk weetje. Op het moment dat er een vingerafdruk wordt aangetroffen (en men zeker is van de identiteit van de eigenaar van de afdruk), kan met zekerheid worden gesteld dat er op enig moment contact is geweest tussen (de vingers van) de donor en de ondergrond waar de afdruk op gevonden is.
Reizende ondergronden
Natuurlijk kan het object waar de afdruk op gevonden is, in veel gevallen wel ‘reizen’. Een brief kan op een locatie terecht komen zonder dat een persoon die de brief eerder aangeraakt heeft (de schrijver of de postbode) daar iets mee te maken heeft. Dit geldt voor alle ‘mobiele’ ondergronden.
Vingerafdrukken op niet-mobiele ondergronden zoals gladde muren, geplaatste keukenbladen, deuren, etcetera, zijn echter een zeer sterke aanwijzing dat de donor van de vingerafdruk op enig moment in aanraking is geweest met de ondergrond.
(Controleer wel altijd even hoe lang geleden de ondergrond op de huidige locatie is geplaatst en hoe vaak de ondergrond schoongemaakt wordt).
Herkomst sporen
De wetenschap geeft ons veel mogelijkheden om de aanwezige sporen te onderzoeken en de donor van de sporen te achterhalen, maar de reconstructie van de wijze waarop een spoor op een bepaalde locatie terecht is gekomen is misschien nog wel veel belangrijker.
Wanneer beide zaken in kaart zijn gebracht, kun je pas een uitspraak doen over de relatie tussen het gevonden spoor en de situatie die wordt onderzocht.
Samen naar de waarheid!
Cynthia
